Με την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού, που είναι πλέον η πιο συχνή μορφή καρκίνου στις γυναίκες, βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από ερωτήματα σχετικά με το ποιά γραμμή πρέπει να ακολουθήσουμε στον έλεγχο των νέων γυναικών και των κοριτσιών μας. Από ποιά ηλικία; Ποιές εξετάσεις; Κάθε πότε; Πώς μπορούμε να τον προλάβουμε; Ποιές είναι οι συνηθέστερες παθήσεις των νέων γυναικών; Αυτά ακούμε κάθε μέρα και θα προσπαθήσουμε να τα απαντήσουμε όσο πιο απλά και περιεκτικά γίνεται.
Η συχνότητα του καρκίνου μαστού αυξάνεται συνεχώς μέχρι την ηλικία των 75 ετών. Παρά τη συνεχή αύξηση παραμένει σπάνιος στις νέες γυναίκες μέχρι τα 40 και είναι ανύπαρκτος σε ηλικίες κάτω των 25 ετών. Έτσι, οι ηλικίες που αιφνιδιάζονται είναι από 25 έως 40 ετών.
Εμβόλιο δεν υπάρχει για να προλάβουμε τον καρκίνο του μαστού, όπως π.χ. τον καρκίνο του τραχήλου και συνεπώς το μόνο που μάς μένει είναι η έγκαιρη διάγνωση. Πρέπει λοιπόν να ελέγχουμε και τις νέες γυναίκες χωρίς όμως να χάσουμε το μέτρο της λογικής υπερβάλλοντας στις εξετάσεις.
Η σωστή εξέταση μαστών αρχίζει και τελειώνει με το μαστολόγο. Αυτός θα πάρει το ιστορικό, θα εξετάσει, θα ζητήσει τις απαραίτητες εξετάσεις αν κρίνει ότι χρειάζονται και θα εκτιμήσει τα αποτελέσματά τους.
Καλό είναι όλα τα κορίτσια από την ηλικία των 20 ετών να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση μαστών (ψηλάφηση από μαστολόγο) κάθε τρία χρόνια*. Εάν υπάρχει ψηλαφητό εύρημα πρέπει να γίνεται και ένα υπερηχογράφημα. Τα συχνότερα ευρήματα είναι καλοήθη, όπως οι απλές κύστεις, τα ινοαδενώματα, τα θηλώματα και οι φυλλοειδείς όγκοι. Οι κύστεις και τα ινοαδενώματα συνήθως δεν απαιτούν αφαίρεση. Περιπτώσεις με καλοήθη ογκίδια που μπορεί να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση είναι:
- Οι φυλλοειδείς όγκοι γιατί φθάνουν σε μεγάλα μεγέγεθη, έχουν τάση να υποτροπιάζουν και μπορεί αργότερα να εξαλλαγούν σε κακοήθη σαρκώματα.
- Τα μεγάλα ινοαδενώματα και μόνον εφόσον συνεχώς μεγαλώνουν, ξεπερνώντας τα 2 εκ. γιατί δεν μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε από τους φυλλοειδείς όγκους, παρά μόνο μετά την αφαίρεσή τους.
- Τα θηλώματα γιατί μπορεί με τα χρόνια να εξαλλαγούν σε κακοήθη.
- Η σκληρυντική αδένωση και οι άτυπες συρρέουσες μικροαποτιτανώσεις.
Στην ηλικία των 35 ετών η κλινική εξέταση μπορεί να συνδυαστεί με μια ψηφιακή μαστογραφία, η οποία φυλάσσεται ως μαστογραφία αναφοράς για μελλοντικές συγκρίσεις. Από την ηλικία των 40 ετών αρχίζει ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος με κλινική εξέταση και μαστογραφία.
Μικρά μυστικά:
- Έχετε τόσες ευθύνες στη ζωή, τη δουλειά και την οικογένεια. Μη φορτώνεστε και την ευθύνη για τον έλεγχο των μαστών σας. Αφήστε την στους ειδικούς. Ειδικοί δεν είναι ούτε οι μαιευτήρες γυναικολόγοι, ούτε οι γενικοί χειρουργοί. Όπως για την καρδιά υπάρχουν οι καρδιολόγοι και για τα νεύρα οι νευρολόγοι, έτσι και για το μαστό υπάρχουν οι ειδικοί μαστολόγοι.
- Καλό είναι να γνωρίζετε το στήθος σας με την αυτοεξέταση αλλά μην παραλείπετε την εξέταση μαστού από ειδικό, ακόμα κι όταν εσείς δεν πιάνετε τίποτα μόνη σας, γιατί μεταξύ μας, είναι απίθανο να πιάσετε κάτι όταν είναι ακόμα πολύ μικρό.
- Ασκηθείτε, διασκεδάστε, γελάστε, τρώτε κάθε μέρα φρέσκα φρούτα ή σαλάτες, αποφεύγετε την καθημερινή κατανάλωση κρέατος και ζωικών λιπαρών, γεννήστε νωρίς, αν γίνεται, θηλάστε, αποφύγετε την άσκοπη κατάχρηση καλλυντικών, το πολύ αλκοόλ και το κάπνισμα.
- Η οικονομική κρίση και ο υπερπληθυσμός των γιατρών, σε συνδυασμό με την πρόοδο των διαγνωστικών μέσων, μπορούν να οδηγήσουν σε υπερδιάγνωση και χειρουργική αφαίρεση ογκιδίων που δεν εγκυμονούν κανέναν πραγματικό κίνδυνο να εξελιχθούν σε κακοήθεια. Καλό είναι να παίρνετε και μια δεύτερη ιατρική γνώμη πριν προχωρήσετε βιαστικά σε οποιαδήποτε επέμβαση μαστού. Δεν υπάρχει τίποτα το επείγον στο μαστό.
Να διευκρινίσουμε ότι οι παραπάνω οδηγίες για τις νέες γυναίκες δεν αφορούν σ`αυτές που έχουν δύο ή περισσότερες στενές συγγενείς με καρκίνο μαστού ή φέρουν κάποιες ειδικές επικίνδυνες μεταλλάξεις (τύπου Αντζελίνας Ζολί). Αυτές εξαιρούνται γιατί αποτελούν κατηγορία αυξημένου κινδύνου και εμπίπτουν σε ειδικά πρωτόκολλα παρακολούθησης.
* Οδηγίες από American Cancer Society, National Comprehensive Cancer Network: http://ww5.komen.org/BreastCancer/GeneralRecommendations.html
