- Η παχυσαρκία έχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως ως μία από τις πιο επικίνδυνες και σοβαρές ασθένειες του 21ου αιώνα, η οποία έχει πλέον αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας, καθώς ένας στους δύο Ευρωπαίους είναι υπέρβαρος, ενώ σχεδόν ένας στους τρεις είναι παχύσαρκος.
- Η παχυσαρκία είναι η παθολογικά αυξημένη εναπόθεση λίπους στο ανθρώπινο σώμα. Στους άντρες υπερετερεί η εναπόθεση λίπους στον κορμό και κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς ενώ στις γυναίκες συνήθως η αυξημένη συσσώρευση λίπους βρίσκεται στους μηρούς και στους γλουτούς. Η αυξημένη εναπόθεση λίπους στην κοιλιά και στα δύο φύλα, δηλαδή ενδοπεριτοναϊκά, σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά εμφάνισης προβλημάτων υγείας.
- Τα κύρια αίτια της παχυσαρκίας είναι
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες
- Ελαττωμένη φυσική δραστηριότητα
- Αυξημένη πρόσληψη θερμίδων
- Γενετικοί παράγοντες
- Ορμονικές διαταραχές
- Κατανάλωση τροφίμων με χαμηλή θρεπτική αξία (κενές θερμίδες)
- Διατροφικές συνήθειες
- Έλλειψη διατροφικής διαπαιδαγώγησης
- Έλλειψη ύπνου
- Η παχυσαρκία έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου, αυξάνοντας τους κινδύνους για νοσηρότητα και θνητότητα. Ανάλογα λοιπόν με το ατομικό & οικογενειακό ιστορικό και την παρούσα νόσο θα πρέπει να γίνεται ένας λεπτομερής έλεγχος για την πιθανή παρουσία επιπλοκών της παχυσαρκίας.
Ο βασικός έλεγχος που απαιτείται στους ασθενείς με παχυσαρκία που προσφεύγει στον θεράποντα για την αντιμετώπισης της περιλαμβάνει τα εξής:
- Γενική αίματος
- Σίδηρος ορού, φερριτίνη ορού
- Χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, HDL, LDL
- Σάκχαρο αίματος
- Ουρία, κρεατινίνη αίματος
- Τρανσαμινάσες
- Ουρικό οξύ αίματος
- Έλεγχος θυροειδικής λειτουργίας
- Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα (πολυκυστικές ωοθήκες)
- Γενική ούρων
- Επιπλέον, απαιτείται η λήψη του ιατρικού και διαιτολογικού ιστορικού του ασθενούς και η πραγματοποίηση της λιπομέτρησης για την συλλογή δεδομένων που αφορούν τη σύσταση του σώματος.
- Πως αντιμετωπίζουμε την παχυσαρκία;
- Μια απώλεια μόλις του 5% του σωματικού βάρους έχει σημαντικά μακροχρόνια οφέλη στο κομμάτι της υγείας. Ωστόσο, όσο αυξάνεται η απώλεια του βάρους βελτιώνονται και τα οφέλη στη βελτίωση των επιπλοκών. Μια απώλεια της τάξης του 10-15% ή και περισσότερο αυξάνει σημαντικά τις επιπλέον βελτιώσεις που παρατηρούνται στην υγεία του ασθενούς.
- Βασικά μέσα θεραπείας της παχυσαρκίας:
- Διαιτητική παρέμβαση
- Φυσική Δραστηριότητα
- Τροποποίηση της συμπεριφοράς
- Φυσιολογική και κοινωνική υποστήριξη
- Φαρμακοθεραπεία
- Χειρουργική παρέμβαση
- Τα χαρακτηριστικά της διαιτητικής προσέγγισης η οποία είναι βασισμένη σε μια ισορροπημένη διατροφή για να καταφέρει ένα άτομο να χάσει σωματικό βάρος είναι τα εξής:
- Περιορισμός των θερμίδων μέσα στην ημέρα
- Καλή υποστήριξη με πλήρη δίαιτα που περιλαμβάνει ποικιλία τροφίμων
- Ελάττωση μεγέθους μερίδας
- Τακτικά γεύματα
- Αργή πρόσληψη τροφής
- Αποφυγή τροφίμων που μπορεί να υπερκαταναλωθούν
Η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι πιο επιτυχής όταν τίθενται ρεαλιστικοί στόχοι, όταν τονίζεται η σημασία της ισορροπημένης διατροφής και όταν επιτυγχάνεται ένας ασφαλής ρυθμός απώλειας βάρους μέσω του συνδυασμού της μέτριας ελάττωσης της θερμιδικής πρόσληψης (δίαιτα) και της αύξησης της ενεργειακής κατανάλωσης (σωματική δραστηριότητα).
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι απαραίτητο το άτομο να παρακολουθείται από διαιτολόγο, ο οποίος λαμβάνει πληροφορίες για το ιατρικό ιστορικό, για τις εργαστηριακές εξετάσεις του ατόμου, αξιολογεί την ψυχολογική του κατάσταση και επιλέγει τον κατάλληλο τρόπο θεραπείας.
Οι στόχοι μιας σωστής θεραπευτικής προσέγγισης για την παχυσαρκία συνοψίζονται:
I. στην αργή και σταθερή απώλεια βάρους
II. στη διατήρηση του νέου σωματικού βάρους
III. στην πρόληψη των επιπλοκών
IV. στη διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας του παχύσαρκου
Φαίδρα Σερελέα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
MSc Clinical Nutrition University of Glasgow
